Νόμιμη η διοικητική κράτηση αλλοδαπού ενόψει εκτέλεσης απόφασης απέλασης

ΑΠΟΦΑΣΗ

Jeddi κατά Ιταλίας της 09.01.2010 (αρ. προσφ. 42086/14)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Απέλαση αλλοδαπού και  νομιμότητα προσωρινής διοικητικής κράτησης.

Ο προσφεύγων συνελήφθη λόγω παράνομης εισόδου στην Ιταλία. Υπέβαλε αίτημα χορήγησης ασύλου η οποία απορρίφθηκε, όμως του χορηγήθηκε άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Παρά την χορήγηση άδειας παραμονής διέφυγε στην Ελβετία ζητώντας εκ νέου άσυλο, ωστόσο βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου, εστάλη πίσω στην Ιταλία,  ως υπεύθυνη πρώτη χώρα υποδοχής όπου κρατήθηκε προσωρινά προκειμένου να απελαθεί καθόσον ο ίδιος,  παρέλειψε να γνωστοποιήσει την απόφαση χορήγησης άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Αποφυλακίστηκε, όταν ο δικηγόρος του γνωστοποίησε στις αρχές την παραπάνω απόφαση.

Το Δικαστήριο υπενθύμισε  ότι το άρθρο 5 καθιέρωσε ένα θεμελιώδες δικαίωμα, την προστασία του ατόμου από οποιαδήποτε αυθαίρετη επέμβαση του κράτους στο δικαίωμα στην ελευθερία.

Στην υπό κρίση όμως περίπτωση διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων δεν υπέδειξε επιμέλεια όταν εγκατέλειψε κρυφά την Ιταλία για να υποβάλει παράλληλο αίτημα ασύλου στην Ελβετία, ενώ εκκρεμούσε η έκδοση άδειας παραμονής στην Ιταλία για ανθρωπιστικούς λόγους και δεδομένου ότι είχε ήδη εγκαταλείψει κρυφά την Ιταλία για να μεταβεί στην Ελβετία, οι ιταλικές αστυνομικές αρχές μπορούσαν νομίμως να φοβούνται ότι ο προσφεύγων  θα διέφευγε προκειμένου να αποφύγει το μέτρο απέλασης.

Επίσης η αποφυλάκιση του προσφεύγοντος αμέσως μετά την απόκτηση αντιγράφου της εκδοθείσας άδειας παραμονής αποδεικνύει την καλή πίστη των αστυνομικών αρχών του Μιλάνου.

Συνεπώς το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπάρχει παραβίαση του άρθρου 5§1, ότι δεν τίθεται θέμα εξέτασης του άρθρου  5§4 και αβάσιμο το αίτημα για αποζημίωση του άρθρου 5§5 αφού δεν διαπιστώθηκε παραβίαση της παραγράφου 1.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 5§1

Άρθρο 5§4,

Αρθρο 5§5

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Sami Jeddi είναι υπήκοος της Τυνησίας, ο οποίος γεννήθηκε το 1983 και ζει στο Castel Volturno (Ιταλία).

Η υπόθεση αφορούσε την προσφυγή του ενάγοντος κατά της κράτησής του στο Κέντρο Ταυτοποίησης και Απέλασης του Μιλάνου με σκοπό την απέλασή του, παρά την ύπαρξη δικαστικής απόφασης  η οποία ζητούσε από τις αρχές να του χορηγήσουν άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.

Τον Απρίλιο του 2011 ο κ. Jeddi συνελήφθη από την ιταλική αστυνομία στη νήσο Lampedusa όπου είχε έρθει παράνομα και χωρίς έγγραφα ταυτοποίησης.

Στις 21 Απριλίου 2011, οι αστυνομικές αρχές εξέδωσαν απόφαση απέλασης εναντίον του και, εν αναμονή της εκτέλεσης, τοποθετήθηκε στο Κέντρο Ταυτοποίησης και Απέλασης στην Santa Maria Capua Vetere. Υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας ενώ ήταν εκεί. Στις 31 Μαΐου 2011 η Εθνική Επιτροπή για την Αναγνώριση της Διεθνούς Προστασίας απέρριψε το αίτημά του. Ο κ. Jeddi αμφισβήτησε την απόφαση αυτή ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Νάπολης. Με απόφαση της 16ης Νοεμβρίου 2011 το δικαστήριο έκρινε ότι οι λόγοι για την χορήγηση ασύλου ή επικουρικής προστασίας δεν ήταν επαρκείς. Ωστόσο, το δικαστήριο ισχυρίστηκε – με βάση διάταγμα του Προέδρου του Συμβουλίου των Υπουργών της 6ης Οκτωβρίου 2011 – ότι ο προσφεύγων είχε δικαίωμα άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012.

Στις 24 Δεκεμβρίου 2011 ο προσφεύγων έφτασε στην Ελβετία όπου υπέβαλε αίτηση ασύλου. Στις 19 Οκτωβρίου 2012 οι ελβετικές αρχές τον έστειλαν πίσω στην Ιταλία σύμφωνα με το «Κανονισμό λειτουργίας  του Δουβλίνου». Κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Μιλάνου, μεταφέρθηκε στην συνοριακή αστυνομία και την ίδια ημέρα ο Νομάρχης του Varese τον ενημέρωσε αναφορικά με την απόφαση απέλασης εναντίον του. Σύμφωνα με αυτή την απόφαση, μεταφέρθηκε στο Κέντρο Ταυτοποίησης και Απέλασης στο Μιλάνο εν αναμονή της απομάκρυνσής του.

Στις 22 Οκτωβρίου 2012, το Δικαστήριο του Μιλάνου , αφού άκουσε τον προσφεύγοντα, ο οποίος επικουρήθηκε  από διερμηνέα και  δικηγόρο διορισμένους από το δικαστήριο, επικύρωσε το μέτρο κράτησης.

Στις 2 Νοεμβρίου 2012, αφού ο δικηγόρος του διαβίβασε την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Νάπολης της 21 Νοεμβρίου 2011 στις αστυνομικές αρχές του Μιλάνου, ο προσφεύγων αποφυλακίστηκε. Μετά από έφεση που υπέβαλε ο προσφεύγων, το Δικαστήριο  του Varese ακύρωσε την απόφαση απέλασης  και διαπίστωσε ότι είχε δικαίωμα να παραμείνει στην Ιταλία μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2012, ημερομηνία λήξης της άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους.

Στη συνέχεια, ο προσφεύγων προσέφυγε ενώπιον του Ακυρωτικού Δικαστηρίου κατά της απόφασης του Δικαστηρίου του Μιλάνου που είχε επικυρώσει την κράτηση  του στο κέντρο κράτησης. Η προσφυγή απορρίφθηκε.

Βασιζόμενος ιδίως στο άρθρο 5 παράγραφος 1 (δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι η τοποθέτησή του στο Κέντρο Ταυτοποίησης και Απέλασης στο Μιλάνο για 14 ημέρες, παρά την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Νάπολης που είχε απαιτήσει από τις ιταλικές  αρχές να του χορηγήσουν άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους δεν πληρούσαν τις απαιτήσεις της Σύμβασης.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το άρθρο 5 καθιέρωσε ένα θεμελιώδες δικαίωμα, την προστασία του ατόμου από οποιαδήποτε αυθαίρετη επέμβαση του κράτους στο  δικαίωμά του στην ελευθερία.

Μια από τις εξαιρέσεις του δικαιώματος στην ελευθερία, που αναφέρονται στο άρθρο 5 § 1, παράγραφος 5, στοιχείο στ), επιτρέπει στα κράτη να περιορίζουν το καθεστώς των αλλοδαπών στο πλαίσιο του ελέγχου της μετανάστευσης .

Η στέρηση της ελευθερίας πρέπει επίσης να είναι «νόμιμη». Όσον αφορά τη «νομιμότητα» μιας κράτησης, συμπεριλαμβανομένης της παρατήρησης «νόμιμων διαύλων», η Σύμβαση παραπέμπει ουσιαστικά στο εθνικό δίκαιο και καθιερώνει την υποχρέωση τήρησης τόσο των ουσιαστικών όσο και των διαδικαστικών κανόνων, αλλά απαιτεί επίσης τη συμμόρφωση όλων των στερήσεων της ελευθερίας με σκοπό το άρθρο 5.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το δικαστήριο της Νάπολης εξέδωσε την απόφασή του με την οποία απένειμε στον  προσφεύγοντα το δικαίωμα να λάβει άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους στις 20 Δεκεμβρίου 2011.

Χωρίς να συνεχίσει τη διαδικασία για τη χορήγηση άδειας παραμονής, ο προσφεύγων εγκατέλειψε την Ιταλία και έφθασε στην Ελβετία στις 24 Δεκεμβρίου 2011, όπου υπέβαλε παράλληλη αίτηση ασύλου.

Όπως επισήμανε το ιταλικό δικαστήριο, με τη διάταξη της 22ας Οκτωβρίου 2013, η απόφαση του δικαστηρίου της Νάπολης δεν είχε αυτομάτως αποτελέσματα, αλλά απλώς άνοιξε το δικαίωμα του προσφεύγοντος να λάβει άδεια παραμονής ανθρωπιστικούς λόγους, η οποία θα ήταν δεσμευτική έναντι των αστυνομικών αρχών.

Επιπλέον, το Δικαστήριο  παρατήρησε ότι προσφεύγων περίμενε μέχρι τις 12 Νοεμβρίου 2012, πριν υποβάλει αίτηση για τη χορήγηση άδειας παραμονής, και στις 17 Νοεμβρίου 2012, πριν ασκήσει έφεση κατά της απόφασης απέλασης, 1 μήνα αργότερα, πριν από την έκδοση απόφασης από το Δικαστήριο του Βαρέζε.

Είναι πιθανόν ότι, αν μπορούσε να προσκομίσει την απόφαση του δικαστηρίου της Νάπολης, ή ακόμα καλύτερα την άδεια παραμονής κατά τον χρόνο άφιξης του στο Μιλάνο, δεν θα είχε εκδοθεί εναντίον του η απόφαση απέλασης και το μέτρο διοικητικής κράτησης που ακολούθησε.

Από την άποψη αυτή, η αποφυλάκιση του προσφεύγοντος αμέσως μετά την απόκτηση αντιγράφου της απόφασης αποδεικνύει την καλή πίστη των αστυνομικών αρχών του Μιλάνου.

Το Δικαστήριο  κρίνει ότι εναπόκειτο στον προσφεύγοντα να ανέμενε την έκβαση της διαδικασίας που είχε ασκήσει ενώπιον του δικαστηρίου της Νάπολης προκειμένου να του χορηγηθεί η άδεια παραμονής εφόσον πληρούσε τις τυπικές προϋποθέσεις. Όταν εγκατέλειψε την Ιταλία κρυφά για να υποβάλει παράλληλο αίτημα ασύλου στην Ελβετία, ο προσφεύγων έδειξε, τουλάχιστον, έλλειψη επιμέλειας.

Εξάλλου, από τα έγγραφα της δικογραφίας προκύπτει ότι ο προσφεύγων δεν επέστρεψε οικειοθελώς στην Ιταλία, αλλά επέστρεψε εκεί από τις ελβετικές αρχές κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού του Δουβλίνου, πράγμα που υποδηλώνει ότι δεν ενδιαφερόταν πλέον για την εκκρεμούσα διαδικασία στην Ιταλία.

Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν μπορεί να προσαφθεί στον νομάρχη του Varese ότι αποφάσισε να εκδιώξει τον προσφεύγοντα με βάση τα αντικειμενικά στοιχεία που είχε στη διάθεσή του, ήτοι η έλλειψη άδειας παραμονής και η δήλωση του προσφεύγοντος, ότι απέφυγε να ζητήσει διεθνή προστασία.

Επίσης, ο επικεφαλής της αστυνομίας του Μιλάνου δεν μπορεί να επικριθεί επειδή αποφάσισε να θέσει τον προσφεύγοντα σε διοικητική κράτηση με σκοπό την απέλασή του. Αφενός, ο προσφεύγων δεν διέθετε έγγραφα ταυτότητας ή διαβατήριο και ήταν απαραίτητο να τον ταυτοποιήσει προτού να μπορέσει να αποσταλεί στην Τυνησία. Από την άλλη πλευρά, δεδομένου ότι ο προσφεύγων είχε ήδη εγκαταλείψει την Ιταλία κρυφά για να μεταβεί στην Ελβετία, οι ιταλικές αστυνομικές αρχές μπορούσαν νομίμως να φοβούνται ότι θα εξαφανίζονταν προκειμένου να αποφύγει το μέτρο απέλασης.

Ενόψει των προεκτεθέντων, το Δικαστήριο θεωρεί ότι η στερητική ποινή της ελευθερίας που υπέστη ο προσφεύγων  πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το νόμο και στο πλαίσιο νόμιμης  διαδικασίας και δεν διαπίστωσε καμία αυθαιρεσία.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 5 § 1 της Σύμβασης.

ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 § 4 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ

Στηριζόμενος στο άρθρο 5 παρ. 4 της Σύμβασης, ο προσφεύγων  παραπονέθηκε για τον περιορισμένο χαρακτήρα του ελέγχου της νομιμότητας της απόφασης για κράτηση του δικαστηρίου του Μιλάνου.

Ενόψει του συμπεράσματός του ως προς το βάσιμο της αποφάσεως του Μιλάνου  που επικύρωσε το μέτρο διοικητικής κράτησης που επιβλήθηκε στον προσφεύγοντα, το Δικαστήριο  κρίνει ότι δεν τίθεται χωριστό ζήτημα υπό το φως του άρθρου 5 § 4 της Σύμβασης, και αβάσιμη την καταγγελία του για αποζημίωση δυνάμει του άρθρου 5§5 της Σύμβασης.

Μη παραβίαση του άρθρου 5 § 1

Πηγή: echrcaselaw.com